Πως ο Ερατοσθένης υπολογίσε με ακρίβεια την περίμετρο της Γης πριν από 2.000 χρόνια!

Σε μία εποχή που ο περισσότερος κόσμος δεν ήξερε καν ότι η Γη είναι σφαιρική, ένας Έλληνας κατάφερε να υπολογίσει με εντυπωσιακή ακρίβεια την περίμετρο της Γης. Το 240 π.Χ., ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος, χρησιμοποιώντας μόνο ένα ραβδί, τη σκιά του και τη μαθηματική του ιδιοφυΐα, έκανε ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα στην Ιστορία.

Ο Ερατοσθένης, διευθυντής τότε της περίφημης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, είχε πληροφορηθεί ότι κάθε χρόνο στο θερινό ηλιοστάσιο, ο ήλιος έπεφτε κάθετα στα πηγάδια της Συήνης (σημερινό Ασουάν), φωτίζοντας τον πυθμένα τους. Την ίδια στιγμή στην Αλεξάνδρεια, η σκιά που σχηματιζόταν από ένα κάθετο ραβδί έδειχνε ότι ο ήλιος δεν ήταν στο ζενίθ – δημιουργούσε γωνία 7,2 μοιρών.

Από αυτή τη διαφορά, και γνωρίζοντας την απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων (περίπου 5.000 στάδια ή 800 χιλιόμετρα), ο Ερατοσθένης υπολόγισε πως αυτή αντιστοιχούσε στο 1/50 της συνολικής περιφέρειας της Γης.

Πολλαπλασιάζοντας, κατέληξε στο συγκλονιστικό αποτέλεσμα των 39.375 χιλιομέτρων – πέφτοντας πολύ κοντά στα 40.075 χιλιόμετρα που γνωρίζουμε σήμερα.

Το επίτευγμα δεν είναι απλώς εντυπωσιακό λόγω της ακρίβειας, αλλά γιατί βασίστηκε αποκλειστικά στη λογική, τη γεωμετρία και την παρατήρηση. Ο Ερατοσθένης δεν είχε σύγχρονα μέσα, παρά μόνο το μυαλό του και την αγάπη του για τη γνώση.

Δεν είναι τυχαίο ότι τον αποκαλούσαν «Πεντάστερο» για την πολυμάθειά του. Ήταν μαθηματικός, φιλόλογος, φιλόσοφος, αστρονόμος και ποιητής. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη λέξη «γεωγραφία», ενώ δημιούργησε και ένα πρώιμο πλέγμα γεωγραφικών συντεταγμένων για την απεικόνιση του κόσμου.

Αιώνες πριν τον Μαγγελάνο, τον Κολόμβο και τη NASA, ο Ερατοσθένης απέδειξε πως η Γη είναι σφαιρική και ο νους του ανθρώπου μπορεί να φτάσει πολύ πιο μακριά απ’ όσο δείχνει ο ορίζοντας.